Conservatorium Maastricht traint docenten voor leerlingen met beperking
Kennis en vaardigheden, maar toch vooral attitude. Daar gaat het om bij de opleiding Orthopedagogisch Muziekbeoefenaar , volgens Felix Havenith, opleidingsmanager Docent Muziek aan het Conservatorium Maastricht. ‘Het begint met een passie voor muziek die je wilt overdragen aan mensen met een beperking. Daar zoeken we naar in onze studenten.’ Deze aanpak blijkt nuttig voor het gespecialiseerd onderwijs, maar ook voor het reguliere onderwijs.
In het derde jaar van hun opleiding kunnen studenten kiezen voor de specialisatie Orthopedagogisch Muziekbeoefenaar (OMB). Het is een populaire afstudeerrichting, waar ruim de helft na een kennismakingstraject voor kiest. Hier leren ze werken met mensen met een mentale of fysieke beperking of met leerproblemen.
Handvatten om mens te zijn
Yolande Eymael, die 25 jaar docent is geweest op het OMB, omschrijft de opleiding als: ‘Professioneel geïntegreerd omgaan met therapeutische ontwikkelingsgerichte aspecten binnen een muziek-educatieve setting. Muziek maken blijft het hoofddoel. Tijdens deze opleiding word je bekwaam om leerlingen met een beperking sneller te laten musiceren.’
Dit is heel belangrijk ‘Ook deze kinderen moeten kunnen meedoen in de maatschappij. Het is belangrijk dat ze in goed contact staan met zichzelf. Ik denk dat muziek daar een hele belangrijke bijdrage aan kan leveren. Het zelfvertrouwen en de veiligheid die daaruit voortkomen helpen enorm. Die ontwikkeling maakt dat je ook meer handvatten hebt om meer mens te zijn.’
Grondhouding
Felix vertelt over hoe hij studenten OMB voorbereidt op dit werk: ‘Wat kennis betreft, moet je weten hoe de beroepswereld rond gespecialiseerd werken en therapie eruitziet. Dat laatste wordt natuurlijk niet jouw werk, maar je moet wel iets begrijpen van analyses en observatiemodellen. Je moet bijvoorbeeld bekend zijn met het autistismespectrum en hoe ongelooflijk breed dat is. Bij vaardigheden heb ik het over die kennis kunnen gebruiken in de praktijk, via muziekeducatie. Natuurlijk moet je goed kunnen zingen, piano of gitaar kunnen spelen, maar ook de muziekstrategie vinden om daarmee een kind verder te helpen.’
‘Maar in de kern gaat het toch weer om attitude. Dat zijn typische soft skills, maar die zijn ongelooflijk belangrijk. Het gaat om hun houding tegenover hun medemens. Je kunt niet verwachten dat studenten die attitude meteen hebben, maar die open-mindedness moeten zij in zich hebben.’
‘Ik ben nodig’
‘Werken met kinderen met een beperking vraagt om een snelle, sensitieve grondhouding van de OMB-docent,’ vertelt Yolande. ‘Daarom leren studenten bij OMB om ook goed naar zichzelf te kijken, naar hun eigen kwaliteiten als muzikant en hun keuzes als muzikaal leider. En daar moeten ze constant hun communicatie met hun leerlingen op afstellen.’ Dit werpt zijn vruchten af. ‘OMB-ers zijn zeer gewild voor stageplaatsen. ‘Zij zijn er goed op voorbereid om ingewikkelde situaties aan te kunnen. Dat verhoogt straks ook hun baankansen.’
Veel studenten kiezen na hun OMB afstuderen meestal voor het gespecialiseerd onderwijs. Maar ook komen ze vaak terecht in reguliere settings en hebben daar meerwaarde. De alumni zijn inzetbaar over de hele linie. Yolande: ‘Studenten vinden het fijn om dit brede handelingsrepertoire te ontwikkelen. Ze zijn gemotiveerd om docent te worden die ook kan omgaan met moeilijkere leerlingen.’
Felix vult daarop aan: ‘Daar heb je dat stukje attitude weer: je vak als roeping zien. Studenten voelen dat ze nodig zijn op hun school. We zijn dan ook heel blij dat heel veel scholen in Limburg blijven investeren in dit soort mensen. Niet omdat het moet, maar omdat ze zien dat het werkt.’
Foto: Wouter Roosenboom
