Didactische handleidingen voor bijzondere instrumenten
Vanwege een spierziekte gebruikt Karin van Dijk een elektrische rolstoel en heeft ze verminderde handfunctie. Dit belet haar niet om haar liefde voor muziek uit te leven. Al negentien jaar speelt ze de Magic Flute, een digitaal blaasinstrument, speciaal ontworpen voor mensen met een beperking. Deze ervaring heeft Karin ingezet bij Grenzeloze Grooves, een praktijkonderzoek naar de didactiek voor innovatieve, digitale muziekinstrumenten.
De onderzoeksresultaten van Grenzeloze Grooves hebben geleid tot didactische handleidingen voor drie muziekinstrumenten. Naast de Magic Flute kregen ook de Adaptive Travel Sax en de Switch Guitar er een. Deze handleidingen worden met instructiefilmpjes online gepubliceerd op de website van Leerorkest Nederland. Het was heel belangrijk dat de ervaring van mensen als Karin werd meegenomen in het onderzoek. ‘Het was heel belangrijk dat we Karin in ons team hadden,’ erkent onderzoeker Melissa Bremmer, lector Kunsteducatie aan de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten. ‘Op die manier kregen we perspectief van een muzikant met een beperking.’Â
Meteen verkocht
‘Ik kon mij altijd al helemaal verliezen in muziek luisteren. Maar zelf muziek maken was nooit een serieuze optie’, vertelt Karin. Dit veranderde toen ze een optreden zag van mensen met een beperking. ‘Er ging een wereld voor mij open. Ik ben toen naar Ruud van der Wel gegaan, de oprichter van stichting My Breath My Music. Hij had net het eerste prototype Magic Flute binnengekregen. ‘Vanaf het moment dat ik daarop speelde, was ik verkocht.’Â
Karin is actief als bestuurslid bij My Breath My Music. Ze vertelt vaak haar verhaal tijdens kennisdeelevenementen en geeft workshops over inclusief muziekonderwijs. Ook deelde ze haar ervaring met onderzoekers van Grenzeloze Grooves. ‘Je bespeelt de Magic Flute door te blazen en met je hoofd op en neer te gaan. Veel mensen hebben de neiging om voorover te leunen, maar daar krijg je al heel snel kramp in je nek van. Je moet dus beginnen met spelen vanuit een ontspannen houding. Dit soort praktische dingen weet je alleen maar als je de Magic Flute zelf bespeelt.’Â
Rolmodellen
De input van mensen met een beperking is niet alleen belangrijk bij het ontwikkelen van de handleidingen. Minstens zo belangrijk zijn goede ambassadeurs. Melissa legt uit: ‘Er zit eigenlijk nog niet zo’n muziekcultuur rond deze instrumenten. Leerlingen weten vaak niet eens dat deze instrumenten bestaan, omdat ze er nooit iemand op zien spelen. Daarom hoop ik op goede rolmodellen zoals Karin. Musici mét maar ook zonder beperking die de kracht van dit soort bijzondere instrumenten laten zien.’Â
Karin erkent dit: ‘Het maken van muziek geeft mij ontspanning en een gevoel van vrijheid. Zonder de Magic flute was dit nooit mogelijk geweest. Ik gun het anderen ook om dit gevoel te ervaren. De stralende blik van kinderen wanneer ze erachter komen dat ze tóch muziek kunnen maken is onbetaalbaar. Dáár doe ik het voor.’Â
Grenzeloze Grooves
De presentatie van de didactische handleidingen, Grenzeloze Grooves, vindt plaats op 26 september in het Conservatorium van Amsterdam. Het onderzoek Grenzeloze Grooves is een samenwerking tussen CASE (Centre for Arts & Sciences Education), lectoraat Kunsteducatie (AHK), My Breath My Music, Leerorkest Nederland, Méér Muziek in de Klas, lectoraat Performing Arts Medicine (Codarts).Â
Beeld: Markus Vastenhout bespeelt de Magic Flute en Tatum den Boer de Adapted Acoustic Gitaar voor één hand. Foto: Fred Roland
