Wat het VNG-werkbezoek aan De Zeevonk ons liet zien

De Zeevonk liet zien dat cultuur geen extraatje is, maar een dagelijks onderdeel van het leren. De bezoekers zagen onder andere een kookles waarin taal, rekenen en cultuur vanzelf samenkwamen. Kinderen die nog moeite hebben met de Nederlandse taal voelden zich hier duidelijk op hun gemak. Creatieve lessen geven hen een andere manier om zich te uiten. Dat zorgt voor minder frustratie en meer zelfvertrouwen. 

Ook de DJ-les maakte indruk. De docent is in het weekend DJ en door de week leerkracht. Haar enthousiasme werkt aanstekelijk: kinderen helpen elkaar, proberen dingen uit en durven fouten te maken. Dat hoort bij de schoolcultuur. Van mozaïeken in groep 8 tot een actieve muziekles in de onderbouw: kinderen krijgen de ruimte om hun talent te ontdekken. 

Sinds de fusie drie jaar geleden staat één visie centraal: bouwen aan de toekomst van onze maatschappij. Dat doet de school door leerlingen toekomstgericht onderwijs te geven en hen te begeleiden tot mensen die actief bijdragen aan de samenleving van morgen. Dat geeft het team energie en eigenaarschap. Zoals één van de bezoekers zei: “Op deze school lopen 220 ambassadeurs rond.” 

Tijdens het bezoek werd ook benadrukt dat cultuur een belangrijke sociale functie heeft. Het verbindt kinderen, ouders en professionals, verlaagt drempels naar hulp en werkt preventief. Sommige deelnemers gaven aan dat investeren in cultuur zelfs kan helpen om toekomstige kosten in de jeugdzorg te verminderen. 

In Zandvoort is de samenwerking tussen scholen, directies, de gemeente en de burgemeester opvallend sterk. Dat zorgt voor korte lijnen en gedeeld eigenaarschap. Het bezoek liet zien dat dit niet vanzelf gaat, maar wel nodig is voor goed en duurzaam cultuurbeleid. 

Hoewel De Zeevonk een sterk voorbeeld is, kwamen er duidelijke knelpunten naar voren: 

• Scholen zijn vaak afhankelijk van tijdelijke subsidies. De aanvraag hiervan kost veel tijd en geeft geen zekerheid. 

• Passende huisvesting is belangrijk om creatief en vakoverstijgend te kunnen werken. 

• Door het lerarentekort, dat de komende jaren verder oploopt, zijn nieuwe oplossingen nodig. Kunstenaars, sportdocenten en makers kunnen hierin helpen, als ze goed worden ondersteund. 

• Versnipperde middelen en regels maken het moeilijk om langdurig aan cultuuronderwijs te bouwen. 

Meerdere deelnemers zeiden dat cultuur een vast onderdeel moet zijn van gesprekken in lokale en regionale educatieve overleggen. Niet als los project, maar als strategisch thema. Dat vraagt om eigenaarschap, duidelijke afspraken en het delen van goede verhalen.

Het bezoek leverde verschillende ideeën op voor vervolgstappen: 

• De PO-Raad, VNG en culturele partners willen samen laten zien dat cultuur essentieel is voor brede ontwikkeling, ook nu het nationale beleid vooral focust op basisvaardigheden. 

• Goed onderzoek en sterke voorbeelden moeten breder gedeeld worden, onder andere via VNG-kanalen en landelijke netwerken. 

• Gemeenten die al succes boeken, kunnen als voorbeeld/flagship-gemeente anderen inspireren. 

De Zeevonk laat zien wat er mogelijk is als een school kiest voor talent, creativiteit en ontspanning. Dat helpt kinderen groeien. 

Misschien wel het meest indrukwekkend waren de kinderen zelf. Marga Bol, schooldirecteur van De Zeevonk, zegt daarover: “We zien de gezichten van de leerlingen bij het uitdelen van de brownies. Zie je die trots? Daar gaat het om!”

Hun trots was overal zichtbaar: in de verhalen over hun DJ-optredens, en in de rust tijdens de mozaïekles. Het maakte voor iedereen duidelijk waar we het uiteindelijk voor doen.