Het Muziekopleiders-Akkoord: een ecosysteem voor muziekonderwijs
‘Hoeveel kunst en cultuur een leerling meekrijgt, is nu nog erg afhankelijk van toeval. Het is maar net op welke school je terechtkomt’, zegt Bart Selten van ROC Midden Nederland. ‘We moeten toe naar een ecosysteem waarbij het niet meer afhangt van één leerkracht of er op een school goed kunst- en cultuuronderwijs is.’ Dit is de essentie van het MuziekopleidersAkkoord.
Het is 17 juni. Opleidingsdocenten en -managers, leerkrachten, schoolleiders, studenten en vertegenwoordigers van het culturele veld komen bijeen in het Koninklijk Conservatorium, in Den Haag voor de herondertekening van het MuziekopleidersAkkoord .
Ook aanwezig zijn Koningin Máxima, erevoorzitter van Méér Muziek in de Klas, en Eppo Bruins, minister van OCW. Hij houdt een vurig pleidooi voor kunstonderwijs. ‘Kunstvakken vormen de basisvaardigheden onder de basisvaardigheden. Een kind leert er beter door. Kinderen die creatief bezig zijn, zitten beter in hun vel. En het geeft onderwijsprofessionals een grotere waaier aan pedagogische mogelijkheden.’
Veel veranderd
Het MuziekopleidersAkkoord, dat werd gesloten in 2020, is een samenwerking tussen alle pabo’s en conservatoria in Nederland en het Caribische deel van het Koninkrijk. Het doel is ervoor te zorgen dat toekomstige leerkrachten en vakleerkrachten gemotiveerd en met goede kennis en vaardigheden muziekonderwijs gaan geven in en om het funderend onderwijs.
Maar de komende jaren gaat er veel veranderen. Zo komen er nieuwe kerndoelen aan voor het leergebied Kunst en Cultuur. Scholen gaan vanaf het schooljaar 2027-’28 hiermee werken. Door deze kerndoelen gaat vakintegratie een grotere rol spelen in het onderwijs. Ondertussen wordt er in het hbo gewerkt aan nieuwe curricula waarbij men gaat werken met leeruitkomsten. Flexibilisering gaat een steeds grotere rol spelen en er wordt ingezet op interprofessioneel opleiden. Dat betekent dat er ook mooie kansen liggen voor de pedagogische mbo-opleidingen binnen het cultuuronderwijs. Dat zijn allemaal ontwikkelingen waarop het MuziekopleidersAkkoord gaat inspelen.
Breder inzetten
De herondertekening van het MuziekopleidersAkkoord gaat gepaard met paneldiscussies en break-outsessies over onderwerpen als regionaal samenwerken en interprofessioneel opleiden. ‘Het is altijd goed om te evalueren’, zegt Hans van den Hurk, studieleider aan de Fontys Hogeschool. ‘Op een dag als deze heb je de hele keten bijeen. Dan kun je met elkaar kijken naar wat we hebben bereikt, wat we kunnen bijstellen en hoe we kunnen zorgen dat we op elkaar aangesloten blijven.’
Zo worden er allerlei ideeën uitgewisseld over hoe er nauwer kan worden samengewerkt, kennis kan worden gedeeld en hoe de leerkrachten van de toekomst breder kunnen worden ingezet. ‘We moeten af van het hokjesdenken en het idee van één leerkracht-één groep’, stelt Monique Aarts, directeur van basisschool Pendula. ‘Er moet juist een manier zijn om met een professional een grotere groep kinderen te bedienen. Hierdoor kan de diversiteit aan expertises beter worden ingezet.’
Ook wordt er veel gesproken over de rol die het mbo kan spelen. Aletta Sollman-Oterdoom, beleidsadviseur van het Da Vinci College, vertelt: ‘Mijn studenten Onderwijsassistent en Pedagogisch Medewerker zijn echte doeners en zijn goed in verbindingen leggen. Als zij de waarde van kunst en cultuur ook kennen, kunnen ze dat straks op hun leerlingen overbrengen.’ Daarom vindt Aletta het belangrijk om nauwer te gaan samenwerken met de pabo’s en kunstvakdocentenopleidingen.
Deel van een netwerk
Een herondertekening van een MuziekopleidersAkkoord kan natuurlijk niet zonder muziek. Conservatoriumstudenten Amber, Maxim en Jeremy verzorgen een zinderend optreden met een Caribisch tintje. ‘Dat je voor de Koningin speelt, gebeurt niet elke dag, dus we zijn megatrots!’ zegt Jeremy. Maar hij en zijn medestudenten hebben ook goed geluisterd naar wat er vandaag allemaal is gezegd, en hebben ook hun ideeën.
Maxim: ‘Over een jaar ga ik afstuderen, met vijf andere muziekdocenten. Die zijn allemaal heel goed maar zes is niet veel. Dus lijkt het me heel handig dat je niet alleen op school komt als muziekdocent, maar dat je deel bent van een netwerk van verschillende docenten die elkaar helpen. Dat het een ecosysteem wordt, zoals Bart Selten zei.’
‘Wat indruk op mij maakte was hoe al die verschillende mensen van verschillende onderwijsinstellingen hier bij elkaar kwamen’, besluit Amber. ‘En hen dan horen praten over hoe ze kunnen samenwerken en wat ze daarvoor nodig hebben. Dat vond ik erg belangrijk en mooi om te horen.’
