Kunstonderwijs op de Cariben
‘Kunstonderwijs geeft leerlingen vaardigheden voor een complexe wereld die snel verandert,’ zegt muziekdocent Michel-Angelo Catal. ‘Het gaat over identiteitsvorming, burgerschap, leren overleggen en emoties uiten. Dat leer je met muziek, dans en theater.’ Vanuit deze overtuiging zetten Michel-Angelo en programmamanager Juanita Hollander-Pieternella zich vol passie in voor beter kunstonderwijs in het Caribisch gebied.
Kunst op straat, maar niet in de klas
Op de Caribische eilanden is kunst overal: muziek klinkt op elke straathoek en dans maakt deel uit van het dagelijks leven. Kunstvakken hebben een plek in het onderwijs, maar de droom is om deze plek prominenter te maken. Op dit moment is er een tekort aan gekwalificeerde docenten.
Toch gebeurt er ook veel hoopgevends. Op de Lerarenopleiding Funderend Onderwijs (LOFO) van de University of Curaçao is hard gewerkt aan een curriculum waarin kunst en cultuur een volwaardige plaats krijgen. De vierjarige lerarenopleiding van LOFO besteedt vanaf het begin aandacht aan kunstvakken. In de eerste twee jaar krijgen studenten les in theater, dans, muziek en beeldende vorming. Vanaf het derde jaar gaan ze steeds vaker zelf lesgeven in die vakken en passen ze hun opgedane vaardigheden direct toe.
Creativiteit ondanks beperkingen
In de praktijk lopen de kunstvakdocenten tegen veel obstakels aan. ‘De realiteit is dat ze weinig tot geen instrumenten tot hun beschikking hebben. Er is weinig tot geen materiaal voor beeldende vorming en er zijn weinig adequate faciliteiten voor theater,’ vertelt Juanita. Bovendien sluiten de Nederlandse lesmethodes vaak slecht aan bij de leefwereld van Caribische leerlingen. ‘In een methodische theaterles worden kinderen bijvoorbeeld gevraagd te doen alsof ze door de sneeuw lopen. Daar kunnen de meeste Caribische leerlingen weinig mee.’
Toch laten de studenten zich niet uit het veld slaan. ‘Studenten ontwikkelen zelf lessen en materialen,’ zegt Michel-Angelo trots. ‘We willen graag een omgeving creëren waar we die lessen en materialen kunnen opslaan en waar leerkrachten dan uit kunnen putten.’
Bon Dia op Bonaire
Ook op andere eilanden wordt met creatieve initiatieven gewerkt aan beter kunstonderwijs. Op LOFO Bonaire, de dependance van de opleiding op Curaçao,  wordt het educatieproject Bon Dia extra-curriculair aangeboden. Bon Dia brengt muziek op een toegankelijke manier in de klas. Ook helpt het studenten hun handelingsverlegenheid te overwinnen.
Op LOFO Curaçao maakt het educatieproject Bon Dia ook deel uit van het extracurriculair programma dat wordt aangeboden aan de studenten. Hierdoor kunnen niet alleen zittende, maar ook toekomstige leerkrachten zich zeker voelen in het méér muziek in de klas brengen.
Toekomstplannen
De ambities reiken verder dan het huidige curriculum. ‘Het is een stille droom om in de toekomst een minor CAV te kunnen aanbieden,’ zegt Michel-Angelo. ‘Dat is iets wat we langzaam moeten opbouwen en plannen. Dan kunnen we ook talenten op dat gebied iets moois aanbieden.’ Juanita ziet nog een extra kans: ‘We zouden het kunnen combineren met nascholing van zittende leerkrachten.’
