Leren door drama op het gespecialiseerd onderwijs
Dramatherapeut Gabriëlle Glasbeek stimuleert kinderen in het gespecialiseerd onderwijs om te ontdekken wie ze zijn en wat ze voelen of willen, door middel van rollenspellen. ‘Het groeiproces dat zij binnen het spel doormaken, maakt hen sterker in hun eigen leefomgeving.’
Op de Tine Marcusschool in Groningen zitten leerlingen met een taalontwikkelingsstoornis (TOS). Ze hebben hierdoor voornamelijk moeite met praten en het leren en begrijpen van taal. Bij sommige leerlingen is er sprake van bijkomende problematiek. ‘Als je jezelf niet kunt uiten, is het niet gek als kinderen zich terugtrekken in zichzelf, of juist snel boos worden’, vertelt Gabriëlle
De school kijkt naar de talenten en mogelijkheden van het kind. Er wordt niet alleen gecommuniceerd met woorden, maar ook met gebaren, beeldmateriaal en pictogrammen. Het doel is de kinderen hun plek in de samenleving te laten innemen.
Onderzoeken van de identiteit
Gabriëlle heeft op school een spelkamer met allerlei rekwisieten: kussens, een zandbak en foamslierten waarmee je fantastische zwaardgevechten kunt doen. Hiermee sluit zij op speelse wijze aan bij de belevingswereld van haar leerlingen tijdens individuele sessies. ‘De doelstelling is het onderzoeken van de identiteit.’ Door niet alleen taal als communicatiemiddel te gebruiken, leert het kind zich op een andere manier te uiten en zich beter te verhouden tot zichzelf en de ander. Hierdoor krijgen kinderen zicht op hun gevoelens en grenzen.
‘Ik werk nu bijvoorbeeld met een jongetje; we hebben allebei onze eigen garage met autootjes. In het begin kwam het spel niet veel verder dan dat hij wilde botsen, racen en winnen. Door met plaatjes te werken waarop gezichten met gevoelens te zien zijn, werden de auto’s personages. Zo leert het jongetje taal geven aan gevoelens die bijvoorbeeld winnen en verliezen met zich meebrengen.
Vanuit hier kunnen we de sprong maken naar rollenspellen. Als ik bijvoorbeeld speel dat ik in een winkel iemand ben die voordringt, kan het jongetje oefenen met voor zichzelf opkomen: “Ik was eerst!” Ik daag hem dan nog wat extra uit, zodat hij leert om ‘Stop!’ te zeggen of: “Ik vind dit niet leuk.” In een goed geval kan hij dit daarna vertalen naar de realiteit.’
Angst hoort bij het leven
Gabriëlle geeft ook groepstraining door middel van spel, in samenwerking met een logopedist. ‘Individueel kan ik stappen maken, maar het is ook goed om kinderen te laten samenwerken en van elkaar te laten leren door middel van rollenspellen. De afgelopen keren hadden we als uitgangspunt: je bent met de klas gaan kamperen en dan hoor je een vreemd geluid. Met een groepje kinderen bedenk je een verhaal. Zo hebben we het over de emotie angst.’
‘Door een meisje dat zich heel erg heeft moeten invechten en daardoor een beetje neerkijkt op een jongetje dat juist heel weinig durft te zeggen samen te brengen, krijg je bijzondere resultaten. In de voorbereiding zegt zij heel stoer: “Ik ben nooit bang!” Bij de nabespreking blijkt dat het meisje wel degelijk angstige situaties heeft meegemaakt. Omdat we spreken over de gevoelens binnen het verhaal en niet over henzelf, worden deze gevoelens bespreekbaar.’
Op deze manier krijgen leerlingen onverdeelde aandacht. ‘Ze worden bewuster van zichzelf, van hun grenzen en gevoelens. En ze kunnen woorden geven aan hoe zij de buitenwereld ervaren.’
