De Groningse Schoolvereniging behaalde tot twee keer toe een plekje in de Grootste Schoolband van Nederland. In 2016 stonden ze in Carré en in 2017 in Ahoy. Wat is het geheim van deze scholenvereniging en hoe wordt er tegen muziekonderwijs aangekeken? In deze ‘Méér Muziek Door’ spreken we met muziekdocent Marcel den Os.
Het Kerst Muziekgala
Marcel den Os is vakleerkracht muziek op de Groningse Schoolvereniging (GSV) en in de avonduren pianist en dirigent van verschillende musicalverenigingen en bigbands. ‘Muziek vind ik gaaf omdat het zo uitgebreid is. Het gaat van jong tot oud, van klassiek tot house en alles valt met elkaar te verbinden.’
Samen met de Groningse Schoolvereniging behaalde hij beide keren een plekje op Het Kerst Muziekgala. Hoe? Volgens Marcel is structureel muziekonderwijs het geheim:
‘Het geheim is structureel muziekonderwijs. Ik geef mijn leerlingen elke week muziekles en dat betaalt zich terug. Ik merk het vooral als ik op een andere school een muziekles geef. Daar zijn de kinderen minder gewend om samen muziek te maken en dan merk je dat sommigen nog de drempel van schaamte over moeten. Muziek maken is, naast dat het leuk is, ook best spannend. Het staat heel dicht bij jezelf en als je iets niet helemaal goed doet dan hoor je dat direct.’
Het traject van aanmelden voor de wedstrijd tot Het Kerst Muziekgala was spannend, maar leuk. Ze hadden ook nooit verwacht weer een tweede keer uitgekozen te worden: ‘We maakten op een woensdagmiddag het eerste filmpje met het idee van “dit gaat nooit een tweede keer lukken”, maar we hebben het gered. We hebben het met zijn allen wel als spannend ervaren. Eerst de auditieronde in Sneek en daarna de opname van het televisieprogramma. Toen we dat hadden gewonnen begon het genieten. De weg naar Ahoy was verder relaxed. Wat we moesten spelen was niet al te moeilijk en de kinderen konden dit al na een paar keer doorspelen.’
Boven jezelf uitstijgen
Dat zijn muzieklessen zo’n succes zouden worden had hij zelf ook niet verwacht. Al maakt hij heel bewust bepaalde keuzes:
‘Iedereen kan muziek maken, of kinderen nou wel of niet overlopen van het talent, je kunt altijd wel iets vinden dat bij ze past en waardoor ze als groep een leuk resultaat neer kunnen zetten. Daarnaast zeg ik nooit dat iemand niet muzikaal is. Juist dat oordelen is voor kinderen - en ook voor volwassenen -, niet leuk om te horen. En je hoeft het ook niet te zeggen, want ze weten het van zichzelf wel. Als je mensen op een goede manier begeleid, kunnen ze altijd meer dan dat ze zelf beseffen.'
Zelf heeft Marcel al zijn hele leven muziek om zich heen. Vroeger speelde hij het pianospel van zijn vader na, is hij op zijn achtste bugel gaan spelen en kreeg hij vier jaar vioolles. Op de basisschool kreeg hij sporadisch muziekles, maar op de middelbare school was dit structureel. In de avonduren volgde hij theorie- en solfègelessen. Waarom muziekonderwijs volgens hem zo belangrijk is? ‘Je kunt er heel veel van jezelf in kwijt. Je ontwikkelt veel gebieden zoals taal, fijne motoriek, geschiedenis, enz., maar ook op sociaal vlak leren kinderen veel. Daarnaast is het natuurlijk ook een welkome afleiding van het drukke werkschema dat wij onze kinderen opleggen.’
Universeel
De muzieklessen brengen ook bijzondere ervaringen met zich mee: 'Eén van de meest bijzondere ervaringen is toch wel hoe universeel muziek maken is. Ik werk op een school met een internationale afdeling en het is mij al meerdere keren overkomen dat ik met een leerling uit bijvoorbeeld China niet kon overleggen, maar ze wel mee kon laten doen met de muziekles door het ze te laten horen en voor te doen. Ze doen dan volwaardig mee met de rest van de groep, omdat ze even geen last van een taalbarrière hebben. Daarnaast is het mooi om te zien dat kinderen boven zichzelf uitstijgen.'
Minder administreren, meer muziekles
Tijd- en geldgebrek zijn vaak obstakels op basisscholen als het gaat om het verzorgen van muziekonderwijs. Marcel is heel duidelijk over hoe we deze obstakels kunnen overwinnen: 'Ik begrijp niet dat we in Nederland de leerkrachten zo veel laten administreren. Ikzelf ben ook 1 dag in de week groepsleerkracht en als ik zie wat er allemaal genoteerd moet worden is er geen tijd meer over om een leuke les voor te bereiden. Resultaten bijhouden en hier en daar een notitie maken over een bijzonderheid is wat mij betreft meer dan genoeg. We ondermijnen al het enthousiasme van de schoolteams met het gevolg dat er steeds minder leuke activiteiten worden georganiseerd. Natuurlijk chargeer ik wel een beetje, maar ik denk dat het goed is om met zijn allen de druk van de leerkrachten - en ook van de kinderen - af te halen. Laten we beginnen met het stoppen van alles drie keer opschrijven in verschillende systemen, dat zal veel leerkrachten een hoop lucht geven.'
Mindset
'Daarnaast is er voor de leerkrachten ten aanzien van het muziekonderwijs ook winst te behalen door hun mindset te veranderen. Collega’s, het is niet zo moeilijk om een leuke muziekles te geven. We kunnen dat, maar kijk alsjeblieft niet te veel naar de vakdocenten. Dat is een ander niveau. Ik kan ook geen boek schrijven, maar wel een goede taalles geven. Ik pleit er dan ook voor om muzieklessen in te delen in moeilijkheidsgraden. Denk maar aan de pepertjes op een menukaart in een restaurant. 1 nootje is een les met weinig voorkennis, 2 nootjes is een les waarbij je zelf een beetje gitaar of piano moet kunnen spelen en 3 nootjes is met een iets uitgebreidere voorkennis.'
Lang Leve de Muziek Wedstrijd
En gaan jullie, net als voorgaande jaren, weer meedoen met Lang Leve de Muziek Wedstrijd? 'Hoe tof het ook is, ik moet vanwege mijn eigen drukke planning ergens keuzes gaan maken. Deze editie zullen we dus waarschijnlijk niet meedoen. Wel blijven we natuurlijk veel muziek maken. In juni gaan we waarschijnlijk met ons schoolorkest en -koor samenwerken met andere muzikanten en koren, een prachtig project om naar uit te kijken.'
Meedoen met de Lang Leve de Muziek Wedstrijd en kans maken op een plekje op Het Kerst Muziekgala 2018? Schrijf je nu hier in!
