Borgmanschool in Groningen: financiering door groot netwerk

Leestijd: 4 min.

‘In de hal van onze school hebben we een piano geplaatst die iedereen mag gebruiken. Dat gebeurt volop. Bijvoorbeeld door een medewerker van de groenvoorziening. Altijd als hij hier werkt, komt hij in zijn grote oranje pak een stukje pianospelen. Hij geniet ervan en de kinderen vinden het geweldig. Het leert ze dat iedereen muziek kan maken.’ Aan het woord is Mandy Wienk, locatiemanager van de Borgmanschool in Groningen. Sinds 2015 heeft haar school een muziekprofiel.'

Waarom kiest de Borgmanschool voor muziekonderwijs?

‘Onze school doet van oudsher al veel aan cultuur. We hebben vier locaties in de Groningse binnenstad, dus musea en andere culturele instellingen zitten om de hoek. Per locatie hebben we gekeken hoe we ons kunnen profileren op de domeinen van Culturele en Kunstzinnige Vorming. Voor de locatie Warmoesstraat heb ik bewust gekozen voor muziek.

Onze leerkrachten en pedagogisch medewerkers zijn enthousiast over muziek en er zitten veel muzikale talenten in het team. Bovendien werden in ons gebouw al muzieklessen gegeven door muziekdocenten. Hier komt nog bij dat het conservatorium vlakbij is. Een belangrijke factor is dat we nu ook extra budget hebben, dankzij de impulsgelden van het Fonds voor Cultuurparticipatie.’

Wat betekent jullie keuze voor een muziekprofiel concreet?

‘We hebben ingezet op drie pijlers. Ten eerste de kwaliteit van de leerkracht. Leerkrachten moeten kwalitatief goede muzieklessen kunnen geven, zodat we de SLO-kerndoelen voor muziek kunnen halen. Ten tweede talentontwikkeling van kinderen. Talent wordt gestimuleerd door elke week muziekles en regelmatig muzikale activiteiten in te zetten, zowel binnen- als buitenschools. En tot slot wordt muziek gebruikt als verbindende factor in de wijk. Ik heb er bewust voor gekozen om met alle drie de pijlers tegelijk aan de slag te gaan, omdat ze elkaar zo versterken. Bovendien hebben ze ons geholpen om keuzes te maken.’

Hoe help je leerkrachten te professionaliseren?

‘Alle leerkrachten geven muziek in de klas, maar voor niet iedereen is dat even gemakkelijk. Tenslotte maakt muziek ook kwetsbaar: niet elke leerkracht is van zichzelf zeker genoeg om vrijuit te zingen voor een groep. Daarom worden leerkrachten bij hun muziekles gecoacht door drie muziekcoördinatoren uit het team en door een muziekdocent van het Groningse centrum voor cultuureducatie, genaamd VRIJDAG.

Ook volgen ze regelmatig teamscholing of individuele scholing op dit gebied. Daarbij inventariseren we ook wat mensen willen bijleren; leerkrachten mogen daar hun persoonlijke scholingsbudget voor gebruiken. Ook leren teamleden van elkaar en zetten we in op teamteaching of co-teaching. Dat is niet kostbaar en komt de kwaliteit zeker ten goede.’

Jullie zien muziek ook als verbindende factor in de wijk. Wat bedoel je daarmee?

‘We willen dat bewoners en kinderen in de wijk elkaar regelmatig ontmoeten via allerlei muzikale activiteiten. Daarom werken we samen met buurtcentra en cultuurpartners in de wijk, waaronder het conservatorium, buurtcentrum Poortershoes en de afdeling Sociale Studies van de Hanze Hogeschool.

Voor de studenten is het een innovatieproject, waarbij ze zich de vraag stellen hoe je muziek in de wijk kunt inzetten als verbindende factor. We maken gebruik van elkaars kennis en talenten, zowel binnen- als buitenschools. Een voorbeeld hiervan is een muziekfestival dat we dit jaar gezamenlijk organiseren voor alle wijkbewoners.'

Welke rol heb jij als locatiemanager bij dit project?

‘Ik ben een soort spin in het web. Ik besteed niet alleen veel tijd aan het opzetten en faciliteren van het muziekonderwijs, maar ook aan het uitbreiden van het netwerk. Door samen te werken met partners, individuele vakdocenten en ouders, wordt muziek in de school op een hoger plan gebracht.

Een netwerk onderhouden is niet alleen van belang om financiële mogelijkheden te zien, maar vooral om zo veel mogelijk mensen en instanties samen in te kunnen zetten. Met een groot netwerk zijn er meer mogelijkheden, kun je meer talent benutten en versterk je elkaar. Vandaar dat ik veel energie steek in mijn netwerk: de motor moet blijven draaien.’

Wie zijn nog meer binnen de school bij betrokken?

‘Drie teamleden zijn actief als muziekcoördinatoren. Zij nemen een deel van het organisatorische werk over en zorgen ervoor dat leerkrachten geïnspireerd worden en betrokken blijven. Zij denken mee over het aanbod voor de kinderen en de scholing voor het team. Dat doen zij binnen hun takenpakket als leerkrachten.’

Hoe is de financiering geregeld?

‘In ons eigen schoolbudget reserveren we geld voor muziekonderwijs. Maar als je kwaliteit wilt, hangt daar een prijskaartje aan en kan het niet alleen uit het reguliere budget. Vooral het inhuren van vakdocenten is kostbaar, maar noodzakelijk voor de kwaliteit. Het bedrag uit het schoolbudget vullen we daarom aan met subsidiegelden, onder andere van Ieder Kind Muziek, Cultuureducatie met Kwaliteit en de Impulsgelden van het Fonds voor Cultuurparticipatie.

Daarnaast probeer ik altijd zo creatief mogelijk met het budget om te gaan. Soms zijn we afhankelijk van het enthousiasme en de goodwill van bijvoorbeeld de betrokken vakdocenten. Zij bieden iets extra’s aan, of tegen lagere tarieven, om het mogelijk te maken voor onze school. Soms zijn er simpelweg niet genoeg middelen om een initiatief te laten doorgaan, maar dan blijkt wel weer hoe belangrijk samenwerking en een goed netwerk kunnen zijn. Regelmatig lukt het dan toch om meer mogelijk te maken.´

Jullie zijn nu twee jaar bezig met muziekonderwijs. Welke effecten zie je?

‘Het belangrijkste effect is het plezier dat muziek kinderen en leerkrachten brengt. Muziek werkt ontspannend, het is gezellig om samen muziek te maken. Kinderen vinden het echt leuk, vooral als zij met instrumenten aan de slag mogen. Ook een mooi gezamenlijk optreden bij een feest of project levert veel op voor ouders, kinderen en teamleden. Het plezier staat voorop en het doet zeker ook iets met de sfeer in het team.'

Ook in de groepen ziet Mandy het effect van muziekonderwijs: ‘Het hoeft echt niet ingewikkeld te zijn. We werken met de methode Eigenwijs Digitaal en gebruiken daarbij ook kaarten van 5 minuten muziek als kort ontspanningsmoment of energizer tussen de lessen door. Dit jaar willen we bovendien gaan inzetten op scholing, om te leren wat muziek kan doen met leerprestaties, motoriek en taakgerichtheid.’

Wat vinden de ouders ervan?

‘Ouders zijn positief over ons culturele aanbod. Het is niet bepalend bij hun keuze voor onze school; daarbij spelen bijvoorbeeld ook de sfeer en de ligging mee. Maar ik merk bij oudergesprekken wel dat muziek aanspreekt en veel mensen raakt. Ouders zijn enthousiast en ook voor het aanbod in de naschoolse tijd is veel belangstelling.

We hebben ouders ook gevraagd om zichzelf in te zetten voor muziek op school, bijvoorbeeld door te vertellen over een instrument dat zij bespelen of om iets te spelen voor kinderen. Ouders doen dat graag en vinden dat ook erg leuk.’