Het Handboek

Praktisch naslagwerk voor structureel muziekonderwijs

Waarom is muziekonderwijs zo belangrijk voor de ontwikkeling van kinderen en jongeren? Hoe zet je een samenwerking op met een culturele instelling? Welke financieringsmogelijkheden zijn er? Hoe krijg je hulp van de gemeente en hoe betrek je de opleidingen?

Sinds 2017 trekt het programma Méér Muziek in de Klas Lokaal kriskras door het land om samenwerkingen tot stand te brengen. Verschillende regio's ondertekenden al 'MuziekAkkoorden' waarin alle betrokken partijen hun handtekening zetten onder de belofte die ze aan het kind doen. Op deze pagina vind je een praktisch naslagwerk dat je, in samenwerking met regionale partners, op weg helpt naar structureel muziekonderwijs in jouw regio.

Ga je graag een persoonlijk gesprek aan?

Neem gerust contact op met de accountmanager van jouw regio.

Naar de contactgegevens

Het belang van muziekonderwijs

Wist je dat muziekonderwijs een investering is in de lange termijnontwikkeling van een kind?

'Actief zijn met muziek stimuleert de hersennetwerken en bevordert nieuwe verbindingen. Het vermogen om verbanden te leggen en om te plannen gaat vooruit, maar ook vaardigheden in rekenen en taal.' - Professor Erik Scherder

Bekijk hieronder twee wetenschappelijke artikelen, een factsheet met handige feiten op een rij en video-interviews met leerkrachten en schooldirecteuren uit de praktijk, die vanuit ervaring spreken over wat muziek in het onderwijs oplevert.

Samenwerking

"MuziekAkkoord Drenthe maakt zichtbaar wat muziek met kinderen doet. We werken heel nauw samen met de gemeente, scholen, de provincie en de culturele instellingen. Iedereen was het er heel snel over eens: dit is belangrijk, hier gaan we aan meedoen." - Mirjam Pauwels, voormalig wethouder gemeente Assen

Al meer dan 40 regio's tekenden MuziekAkkoorden waardoor er steeds meer muziek klinkt op de basisscholen. Dit ontstaat door de regionale partijen die aan elkaar worden verbonden en zo samenwerken. Deze partijen zijn, naast uiteraard het onderwijs, bijvoorbeeld de muziekverenigingen, regionale overheden, bedrijven, serviceclubs, poppodia, pabo’s en conservatoria.

Weten hoe zo'n samenwerking tot stand komt? En welke ingrediënten er nodig zijn? Je leest het hieronder.

Gelijke kansen door muziekonderwijs

Muziek kan een grote rol spelen in gelijke kansen voor kinderen en jongeren. De Nederlandse taal hoeft bijvoorbeeld niet belangrijk te zijn in een muziekles. Maar wel het onderling communiceren, het luisteren naar elkaar, het spelen met elkaar en het voelen dat je samen aan het spelen bent. In de onderstaande verhalen lees je welke rol muziek kan spelen binnen het onderwerp kansengelijkheid.

Muziek en speciaal onderwijs

Muziekonderwijs voor álle basisschoolkinderen in Nederland en het Caribisch gebied betekent er voor elk kind zijn. We staan voor diversiteit in de breedste zin van het woord. Bezoek de verzamelpagina voor bijzondere voorbeelden en initiatieven in het speciaal onderwijs op een rijtje.

Werk je in het speciaal onderwijs en wil je ook méér muziek op jouw basisschool? Of zit jouw kind op het speciaal onderwijs en wil je je inzetten voor muziek? Neem contact op met accountmanager Marjoke Korff de Gidts.

Naar de verzamelpagina

Financieringsmogelijkheden

Structureel muziekonderwijs financier je door er duurzaam budget voor vrij te maken in de begroting, en je formatie optimaal samen te stellen om muziekonderwijs echt te borgen in je curriculum.

Tot die tijd zijn er verscheidene opties om vast een financiële impuls te geven aan je muziekonderwijs. Zoals op zoek gaan naar gemeentelijke subsidieregelingen, sponsoracties organiseren of samenwerkingen aangaan met theaters of podia.

Ouderbetrokkenheid

Als ouder kun jij een belangrijke rol spelen in de verankering van muziekonderwijs op de school van jouw kind of de basisscholen in jouw regio. Dit varieert van het aankaarten bij een interne cultuur coördinator, de schoolleiding of een leerkracht tot zelf muzieklessen of workshops verzorgen. Bekijk een aantal concrete tips, handvatten en good practices hieronder.

Opleidingen

Op 7 oktober 2020 ondertekenden alle pabo’s en conservatoria van Nederland het MuziekopleidersAkkoord waarmee zij een langetermijnsamenwerking van twaalf jaar sloten. Doel van het Akkoord is om ervoor te zorgen dat toekomstige groeps- én vakleerkrachten gemotiveerd en met goede kennis en vaardigheden muziekonderwijs kunnen geven op de basisschool. Hieronder lees je er meer over.

Aan de slag met vakintegratie

"Vakintegratie is dé sleutel." - Helen de Lange, vakleerkracht Engels

"Nu kan ik dingen beter onthouden!" - leerling, OBS de Veldrakker in Nieuwegein

"Doordat je klank en ritme verbindt aan zang en beweging zorg je er eigenlijk voor dat je al je zintuigen in moet zetten om nieuwe woorden te leren. Dat helpt enorm bij het beklijven van die woorden." - Lilianne Eijkelenkamp, Coördinator Cultuureducatie